Bloemkamp in een oeroud waddenlandschap

Bloemkamp werd vlak bij een oude getijdengeul van de Middelzee gesticht. De zee trok zich geleidelijk terug en liet vruchtbare klei achter waardoor dit gebied zeer geschikt werd voor veeteelt. 

Vroeger, voor het jaar 1000 had de zee hier nog vrij spel en liep het land bij vloed onder. Er was sprake van een getijdenlandschap met geulen, schorren, grazige kwelders en hoge oeverwallen zoals op de bovenstaande afbeelding te zien is. Op de oeverwallen vestigden de  bewoners zich op veilig opgeworpen terpen. Ze weiden er hun vee op de kwelders. In het huidige landschap zijn de meeste terpen afgegraven. 

De Oude Rijd slenk

Dicht in de buurt van Bloemkamp lag een zijgeul van de Middelzee die dwars door Friesland liep en bij springvloed de naastgelegen kweldergrond onderwater zette. Deze kweldergrond was zeer vruchtbaar waardoor de monniken van Bloemkamp zich goed aan landbouw en veeteelt konden toeleggen. Op de hierboven getoonde foto ziet u dat de voormalige geul “De Oude Rijd” tegenwoordig nog steeds te herkennen is in het landschap. In het midden van de foto is duidelijk te zien dat het weiland lager gelegen is in de vorm van meanderende langwerpige percelen. Het hoogteverschil tussen de bodem van de geul en de oeverwal bedraagt ongeveer 2 meter.
Rondom het jaar 900 begonnen de bewoners van het gebied dijken aan te leggen die daarmee behoren tot de oudste van Nederland. De eerste omdijkte gebieden noemen we moederpolders. Vanuit de moederpolder Hartwerd-Witmarsum werd de dichtslibbende Middelzee verder ingedijkt. Zo is de Middelzeedijk tussen Hartwerd en de Kliuw mid 11e eeuw  aangelegd waardoor het laatste kweldergebied hier definitief werd beschermd tegen de Middelzee. De monniken van het klooster Bloemkamp hebben hieraan een grote bijdrage geleverd aan het in cultuur brengen van de verworven landbouwgronden. Het nieuw ontstane land, de Oude Rijdpolder genoemd, werd ontwaterd via de Oude Kloostervaart die vlak langs het klooster stroomde en was uitgegraven door de kloosterlingen.